Rudawka Rymanowska 

Zarys historii

Rudawka Rymanowska to wieś, która istniała już przed rokiem 1589. Wskazują na to dokumenty sanockiego grodu, w których po raz pierwszy została wymieniona. Zamieszkiwana przez ludność łemkowską należała do dóbr rymanowskich.

W bliskich okolicach zwanych dzisiaj Hamry w II poł. XIX w. działała kuźnia, której prowadzeniem zajmował się Żyd Abraham. W roku 1880 wieś zamieszkiwana była przez 195 mieszkańców z czego żydów było 8, katolików 3, a pozostali byli grekokatolikami. Ci ostatni mieli swoją cerkiew w Tarnawce - była to siedziba w parafii unickiej, na którą składały się wsie takie jak Wisłoczek, Zawoja i Rudawka Rymanowska. Warto wspomnieć, że w tych latach we wsi działał też folwark będący własnością Potockich z Rymanowa. Niestety II wojna światowa nie ominęła Rudawki Rymanowskiej. Toczyły się tu walki o Przełęcz Dukielską, gdzie we wrześniu 1944 roku walczyły tu sowieckie korpusy pancerce i druga czechosłowacka brygada spadochronowo desantowa. Do dziś zachował się z tamtego okresu grób jednego z sowieckich żołnierzy. 

Po wojnie cała ludność została stąd wysiedlona, a jedyny ślad, jaki pozostał po tamtejszej wsi zachował się już tylko w postaci przydrożnego postumentu z figurką Matki Bożej z XIX w. 

Rozwój gospodarczy i turystyczny Rudawki Rymanowskiej

Warto również wspomnieć, że pod koniec XIX w. w Rudawce Rymanowskiej działała kopalnia ropy naftowej. Jednak już przed jej istnieniem pozyskiwano tutaj ropę z ręcznie kopanych studni o niewielkiej głębokości - tzw. kopanek. Lata 50-te XX w. przyniosły nie lada odkrycie. Podczas poszukiwania kolejnych źródeł ropy, w trakcie odwiertu w dolinie potoku Połonek natrafiono na wody mineralne. Ich temperatura wynosi 48 stopni Celsjusza i są to wody siarczanowe oraz solanki jodowo-bromowe. 

Ciekawostką jest, że do Rudawki Rymanowskiej lubił przyjeżdżać jeden z wikarych krakowskiej parafii św. Floriana Karol Wojtyła. Zaglądał tu po drodze w Bieszczady. Pierwszy raz odwiedził Rudawkę w 1952 roku, a jego ostatnia wizyta zakończyła się tu na 70 dni przed konklawe, podczas którego został wybrany na Papieża. Jego wizyty upamiętnia obelisk postawiony tuż obok wodospadu. Kolejną znaną osobą, która odwiedziła Rudawkę Rymanowską jest były prezydent Bronisław Komorowski. W 2010 roku postanowił odwiedzić ulubione miejsca Karola Wojtyły.

Obecnie w Rudawce Rymanowskiej funkcjonuje Zakład Doświadczalny Instytutu Zootechniki w Odrzechowej, w ramach którego prowadzona jest tu stadnina koni.

Jak na uzdrowiskową miejscowość przystało nie może również zabraknąć ośrodka wypoczynkowego z basenem i tężnią solankową oraz infrastrukturą rekreacyjno-sportową. Ośrodek działa pod nazwą "Rudawka".

 

Atrakcje Rudawki Rymanowskiej

Wodospady w Rudawce Rymanowskiej

Charakterystyczną cechą Rudawki Rymanowskiej jest rzeka Wisłok, która płynie tutaj głębokim na 40 m jarem, na który składa się najpopularniejsze i najpiękniejsze urwisko zwane Ścianą Olzy. Jest to największa odkrywka łupków menilitowych w polskich Karpatach. Dodatkową atrakcją jest w tym miejscu ciekawy wodospad, znajdujący się po prawej stronie Ściany Olzy. Geneza jego powstania jest taka sama jak tego znajdującego się we wsi Wisłoczek. Oba zaś powstały na skutek przełomu regresyjnego Wisłoka nad Beskiem. Podczas gdy Wisłok zmieniał bieg, zwiększał się jego spadek, wskutek czego erozja wgłębna postępowała o wiele szybciej. Większość obecnych dopływów zdołało już zrównać się z poziomem Wisłoka. Jedynie w kilku miejscach potoki nie dorównały jego poziomowi. Jednym z nich jest potok w Rudawce Rymanowskiej spływający w postaci wodospadu obok Ściany Olzy oraz wodospad w Wisłoczku z widowiskowymi kaskadami w środkowym biegu rzeki. 

Lodospady

Zimą przy dużych mrozach miejscowość ta zamienia się w prawdziwą turystyczną mekkę. Przyjeżdża tu ogromna ilość turystów, by zobaczyć tworzące się na ścianach wielkiego urwiska gigantyczne sople lodu zwane lodospadami. Zimowa atrakcja jest o tyle ciekawa, że aby dostrzec pełnię jej piękna muszą być spełnione konkretne warunki:

  • odpowiednio długi czas trwania niskich temperatur najlepiej poniżej 10 stopni Celsjusza utrzymujące się minimum 7 dni
  • oraz wilgotna jesień zapewniająca dostateczną ilość wody wyciekającą ze ścian skalnych.

Atrakcja ta szczegółowo opisana została w artykule Lodospady w Rudawce Rymanowskiej - podkarpacka kraina bajkowych sopli lodu.

Ściana Olzy

Ściana Olzy to największa odkrywka łupków menilitowych mieniąca się szeroką paletą barw i kolorów. To właśnie stojąc przed tą ogromną ścianą jesteśmy w stanie dostrzec z czego zbudowany jest nasz region. Poszczególne warstwy fliszu karpackiego bardzo wyraźnie zauważalne są gołym okiem. Struktury te tworzyły się podczas, gdy nasze województwo znajdowało się pod ciepłymi wodami oceanu Tetyda. To wyjątkowa okazja, by dostrzec struktury sprzed milionów lat.

Tutaj też organizowane są wszelkiego rodzaju miejscowe wydarzenia, np. rozpoczęcie sezonu, czy pożegnanie wakacji, podczas którego organizowana jest Regionalna Wystawa Ras Rodzimych. Podziwiać można rasowe bydło, konie, owce, kozy, kury, gęsi, króliki, czy pszczoły.

Ścieżka przyrodnicza w Rudawce Rymanowskiej

Ścieżka przyrodnicza biegnie prawym brzegiem rzeki Wisłok, prowadząc od Ściany Olzy i wodospadu z obeliskiem Jana Pawła II, aż do ogromnej ściany, z której sączy się woda. Przejście ścieżką gwarantuje kontakt z wyjątkowymi formami przyrody i osobliwościami, jakich na próżno szukać gdzie indziej. 

 

Atrakcje w okolicy Rudawki Rymanowskiej

 

Rudawka Rymanowska - gdzie się znajduje i jak tu dotrzeć?

Rudawka Rymanowska to wieś w Beskidzie Niskim położona 28 km na południowy wschód od Krosna i 30 km na zachód od Sanoka. Bardzo często jest odwiedzana, szczególnie zimą ze względu na powstające tu lodospady.